10 năm trước, 2012, Lý Thị Xúa (1998) thôn Pờ Sì Ngài xã Pa Cheo (Bát Xát, Lào Cai) học lớp 9 trường THCS của xã. Pa Cheo là xã đặc biệt khó khăn, nghèo, 100% người dân tộc Hmong, khi ấy thuộc vùng trũng nhất về giáo dục của huyện nghèo Bát Xát tỉnh Lào Cai theo lời thầy Sa Văn Anh, người cả đời làm việc gắn bó với giáo dục vùng cao Bát Xát. Ở xã em lúc ấy con trai con gái học nhiều nhất là hết cấp 2, 14 15 tuổi ở nhà bẻ ngô, lấy vợ lấy chồng, quanh quẩn mãi với đói nghèo lạc hậu.
Xúa, một trong những cô gái đầu tiên của xã Pa Cheo lên học Cấp 3 hệ chính quy trường huyện, rồi cao đẳng, rồi đại học.
Tháng 3/2022, Xúa là cô gái Hmong đầu tiên của xã Pa Cheo về làm cô giáo dạy chữ cho trẻ Hmong ở chính thôn bản tuổi thơ mình.
Tháng 3/2022, Xúa là cô gái Hmong đầu tiên của xã Pa Cheo về làm cô giáo dạy chữ cho trẻ Hmong ở chính thôn bản tuổi thơ mình.
Như một nhân duyên, Giỏ thị bắt đầu Cây Dài Ngày là từ năm 2012 ấy, ở xã Pa Cheo ấy.
Bố mẹ Xúa cũng như nhiều cha mẹ Pa Cheo nghe nói cho con đi học tiếp cứ lắc đầu với vốn tiếng Kinh ít ỏi “không đi đâu, ở nhà thôi, ở nhà thôi”. Xúa là một trong hai cô gái của xã Pa Cheo năm đó nghe lời thầy cô và cô bác Giỏ Thị đi trọ học cấp 3 - trọ học vì trường cách thôn Pờ Xì Ngài 40 km mất nửa ngày đường đi bộ. Tốt nghiệp Cấp 3, lớn hơn hiểu hơn chút rồi, tháng 8/2019 Xúa đi học cao đẳng sư phạm ở tận Thái Nguyên, cách Pa Cheo tính bằng trăm cây số. Học xong chưa xin được việc lại học tiếp liên thông đại học. Những năm cuối, để quỹ có thể giúp các bạn khác, Xúa vừa học vừa làm chỉ xin hỗ trợ học phí khi không đủ.
Tháng 6/2021 Xúa tốt nghiệp Đại học sư phạm ngạch giáo viên tiểu học. Với sự kiên trì bền bỉ đi qua thiếu thốn khó khăn, với tâm huyết và mong muốn của thầy cô Pa Cheo, với sự dìu dắt hướng dẫn từng bước của cô bác Giỏ thị, với sự giúp đỡ từ tấm lòng của thầy Sa Anh hiệu trưởng và thầy cô Cấp 3 Bản Vược, sự chân nhận từ Phòng Giáo dục huyện Bát Xát, ngày 15/3/2022 Xúa được huyện nhận về làm cô giáo, và điều kỳ diệu cảm động nhất là Xúa được cử về dạy đúng tại điểm trường Pờ Sì Ngài quê hương ruột (nay thuộc xã Bản Xèo huyện Bát Xát, Lào Cai).
Vòng kết nối thầy Sa Anh (Cấp 3 Bản Vược) – thầy Cường, thầy Minh (Cấp 2 Pa Cheo trước) – dì Huệ Oanh người đỡ đầu Xúa tại Thái Nguyên và cô bác Giỏ Thị ngập tràn hạnh phúc ngày Xúa nhận việc. Xúa nói “Con vui lắm. Con biết con thật May mắn và con không biết phải nói Cảm ơn thế nào nữa mẹ và cô bác ạ”. Ngược lại, cô bác Giỏ thị cũng vô cùng cảm ơn con. Bằng nỗ lực vượt khó con và các bạn đã thực hiện mong ước của cô bác Giỏ thị theo cách không thể đẹp hơn, rằng “Đến một ngày Pacheo sẽ có những tri thức sinh ra lớn lên ở Pacheo, biết cái tập tục của người Hmong, nói cái tiếng người Hmong, được đi học có đủ kiến thức để quay trở về trợ giúp bản thân, gia đình và bản làng đỡ đói nghèo lạc hậu”.
Giờ đây Xúa sẽ về dạy chữ cho những đứa trẻ Hmong ở chính thôn bản quê hương. Hơn cả con chữ, Xúa sẽ dạy bọn trẻ biết ước mơ, biết vươn lên thoát nghèo. Xúa sẽ kể cho chúng về con đường học, về cuộc sống dài rộng hơn con rẫy, về những khó khăn và những cơ hội cho người biết kiên trì, về những nhân duyên may mắn và rằng Đấng trên cao sẽ ban tặng khi ta sống thiện lành và biết sống Biết Ơn.
Câu chuyện 10 năm của Xúa và các bạn nhiều điều để kể vô cùng, một hai trang giấy không viết hết. Chuyện nào cũng vui, cảm động, đáng nhớ. Xin tạm chia sẻ một số tấm hình 10 năm qua của Giỏ thị với Xúa. Bà con bạn bè ai muốn đọc từng câu chuyện có thể vào trang facbook Giỏ Thị Cho Trẻ Vùng Cao tìm “Lý thị Xúa”, hoặc vào link này:
https://www.facebook.com/groups/221639571344504/search/?q=L%C3%BD%20Th%E1%BB%8B%20X%C3%BAa
Cuối cùng, xin nhắc lại câu của bác Trần Đăng Tuấn CCT trong một comment cho Giỏ Thị “Góp phần vào để thay đổi chỉ một cuộc đời thôi cũng là hạnh phúc lớn lắm”.
Xin chia sẻ hạnh phúc ngọt ngào hôm nay tới những tấm lòng đã chung tay với Giỏ thị 10 năm qua cho câu chuyện CÂY DÀI NGÀY và SỰ HỌC Ở PA CHEO.
Trong lớp học khối 9 Cấp 2 Pa Cheo 03/2013. Xúa ngồi đầu bàn dãy bên trái trong áo ấm đỏ đen Giỏ Thị. Ảnh phải là những cánh tay giơ lên khi cô Lana và thầy Đỗ Quốc Minh hỏi "em nào muốn cùng cô bác Giỏ thị học lên Cấp 3" (ảnh: anh Hoàng Minh Hùng).
Xúa tạm biệt bố mẹ và thôn bản đi học, 06/2016 (ảnh thầy giáo Đỗ Quốc Minh chụp).
Điểm trường tuổi thơ thôn Pờ Sì Ngài của Xúa, 05/2013 (ảnh: anh Hoàng Minh Hùng).
Nhập học CĐSP Thái Nguyên 08/2016
15/3/2022, Pờ Sì Ngài tiễn Xúa đi, Pờ Sì Ngài đón cô giáo Xúa trở về.
